Tuesday, October 30, 2012

 पूरा....

कल मैंने हवा से पूछा -
मैं भी तुझ सा
आज़ाद और अदृश्य होना  चाहता हूँ
कहने लगी ...
खामोश मुहब्बत कर ले
किसके साथ ...?
जो तुम्हें अच्छी लगे ....
खामोश मुहब्बत और अदृश्य
अपने आप से ..
कई बार उदास रहने लगा
आज हवा से मिलकर पूछा ...
तुम  कभी उदास हुई हो ..?
''पूरा आज़ाद कभी उदास नहीं होता ''
यह सुन ...
यह भी समझ  आ गया कि
पूरा कभी निराश भी नहीं होता ......

---इमरोज़
अनु. हरकीरत हीर

Monday, October 22, 2012

ਭੁਖ - ਜਿਤੇੰਦਰ 'ਜੌਹਰ '

ਕੁੱਤੇ ਨੂੰ ਰੋਟੀ ਖਵਾਂਦਾ  ਵੇਖ
ਏਕ ਬੁਡ੍ਦੇ  ਭਿਖਾਰੀ ਨੇ
ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਅੱਗੇ ਹੱਥ ਫੈਲਾਇਆ
ਯਾਚਨਾ ਪੂਰਵਕ ਗਿੜਗੀੜਾਇਆ
ਤਦੇ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਮੁੰਹ  ਖੋਲਿਆ
ਅਤੇ ਭਿਖਾਰੀ  ਨੂੰ ਟਰਕਾਂਦੇ ਹੋਏ ਬੋਲਿਆ -
ਜਾਣਦਾ ਵਾਂ... ਦੇਸੀ ਘਿਓ ਵਿਚ ਸਣੀ  ਹੈ
ਇਹ ਰੋਟੀ ਤੇ ਸਿਰਫ ਕੁੱਤੇ ਲੈ ਬਣੀ ਹੈ ...

ਇੰਨਾ ਸੁਣ ..
ਉਹ ਭੁਖਾ ਭਿਖਾਰੀ
ਅਪਣੇ ਦੋਨੋਂ ਗੋੱਡੇ ਤੇ ਹੱਥ
ਜਮੀਨ ਤੇ ਟੇਕ ਤਣ  ਗਿਆ
ਅਤੇ ਅਗਲੇ ਹੀ ਪੱਲ
ਕਰੁਣ ਸੁਰ 'ਚ ਬੋਲਿਆ 
''ਲਓ...ਬਾਬੂ ਜੀ ,
ਹੁਣ ਮੈਂ ਵੀ 'ਕੁੱਤਾ' ਬਣ ਗਿਆਂ !''

ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿਚ
ਭੁਖ ਜਿਤਦੀ ਹੈ
ਅਤੇ ਇਨ੍ਸਾਨਿਯਤ ਹਾਰਦੀ ਹੈ
ਹੇ ਅੰਨਦਾਤਿਆ...!
ਤੇਰੀ ਪਜਾਹ 'ਗ੍ਰਾਮ' ਦੀ ਰੋਟੀ
ਪਜਾਹ 'ਕਿਲੋ' ਦੇ ਆਦਮੀ ਤੇ ਭਾਰੀ ਹੈ ..!!

(ਹਿੰਦੀ ਤੋਂ ਅਨੁਵਾਦ)

ਅਨੁਵਾਦ -ਹਰਕੀਰਤ 'ਹੀਰ'
੧੮ ਇਸਟ ਲੇਨ , ਸੁੰਦਰਪੁਰ , ਹਾਉਸ ਨ. ੫
ਗੁਵਾਹਾਟੀ-੭੮੧੦੦੫
ਮੋ.੯੮੬੪੧੭੧੩੦੦


(2)


ਉਜਾਲੇ ਦੀ ਜਿੱਤ - ਜਿਤੇੰਦਰ 'ਜੌਹਰ '

ਮੁਖ਼ਾਲਿਫ਼ ਹਵਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਚ
ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ
ਹਨੇਰੇ ਦੀ ਮਹਫ਼ਿਲ'ਚ
ਉਜਾਲਾ ਲਿਖਣਾ ....

ਪਰ ਉਹ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਦੀਵਾ
ਰਾਤਭਰ ਲਿਖਦਾ ਰਿਹਾ
ਪੁਰਹੌਸ ..
ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੀ ਇਬਾਦਤ
ਹਨੇਰੇ ਦੀ ਛਾਤੀ ਉੱਤੇ ....

ਹਵਾਵਾਂ ..
ਝਪਟਦਿਆਂ ਰਹਿਆਂ
ਉਜਾਲਾ ਉਗਲਦੀ ਲੇਖਣੀ ਉੱਤੇ

ਲੇਖਣੀ ਡਗਮਗਾਈ
ਫਿਰ ਸਭ੍ਲੀ ..
ਹੋਰ ਜਗਮਗਾਈ

ਦੀਵੇ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਵੇਖਦੇ-ਵੇਖਦੇ
ਮੈਂ ਨੀਂਦ ਦੇ ਆਗੋਸ਼'ਚ
ਗੁਮ  ਗਿਆਂ
ਅਤੇ ਚਾਦਰ ਤਾਣ
 ਸੋਂ ਗਿਆਂ ..

ਸਵੇਰੇ ,
ਜਦੋਂ ਅੱਖ ਖੁੱਲੀ
ਤਾਂ ਦੀਵੇ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨ ' ਪਾੰਡੁਲਿਪੀ  '
ਸੂਰਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ
 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਮਿਲੀ !

ਉਸਦਾ ਸੰਦੇਸ਼
ਕਿੰਨਾ ਪ੍ਰਖਰ ਸੀ
ਮੌਨ ਹੋ ਕੇ ਵੀ
ਮੁਖਰ ਸੀ
ਕਿ ਸਾਨੂੰ ....
ਹਨੇਰੇ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਸੰਘਰਸ਼'ਚ
ਹਿਮ੍ਮਤ ਨਹੀਂ ਹਾਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ
ਕਿਓੰਕੇ ....
ਜੀਤ ਤਾਂ ਆਖ਼ਿਰ
ਉਜਾਲੇ ਦੀ ਹੀ ਹੋਣੀ ਹੈ ..!!

(ਹਿੰਦੀ ਤੋਂ ਅਨੁਵਾਦ)

ਅਨੁਵਾਦ -ਹਰਕੀਰਤ 'ਹੀਰ'
੧੮ ਇਸਟ ਲੇਨ , ਸੁੰਦਰਪੁਰ , ਹਾਉਸ ਨ. ੫
ਗੁਵਾਹਾਟੀ-੭੮੧੦੦੫
ਮੋ.੯੮੬੪੧੭੧੩੦੦


(3)

ਪਹਿਲਾਂ ਤੇ ਹੁਣ ..... ਜਿਤੇੰਦਰ 'ਜੌਹਰ '

ਹਰੀ, ਹਰਜਿੰਦਰ ,
ਹੈਰੀ ਤੇ ਹਬੀਬ
ਰਹਿੰਦੇ ਸੀ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ
ਬਹੁਤ ਕਰੀਬ !

ਬੜੀ ਜਮਦੀ ਸੀ ਉਹਨਾ ਦੀ
ਗੰਗਾ-ਜਮੁਨੀ ਟੋਲੀ
ਇਕ ਨਾਲ ਮਨਾਦੇ ਸੀ
ਈਦ -ਬੈਸਾਖੀ -ਕ੍ਰਿਸਮਸ-ਹੋਲੀ !

ਪਰ ਅੱਜ
ਉਹਨਾਦੇ ਅੰਦਾਜ
ਬਿਲਕੁਲ ਬਦਲ ਗਏ ਨੇ
ਉਹ ਜਾਤ ਤੇ ਮਜਹਬਾਂ ਦੇ
ਸਂਕਰੇ ਸਾਂਚਿਆਂ'ਚ ਢਲ ਗਏ ਨੇ !

ਹੁਣ ਨਹੀਂ ਨਜ਼ਰ ਆਂਦੀ
ਉਹਨਾ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ
ਪਹਿਲਾਂ ਜੇਹੀ ਗਰ੍ਮਾਹਟ
ਦੀਲਾਂ  ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਗਈ ਹੈ
ਇਕ ਅਨਚਾਹੀ ਕੜਵਾਹਟ ...
ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ਮਿਠਾਸ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਖ਼ਤਮ!
ਇਸ ਕਰਕੇ ਲੋਕੀਂ ਗਾਣ ਲੱਗੇ ਨੇ
'' ਮੁਹੱਬਤ ਹੈ ਮਿਰਚੀ.... ਸਨਮ !''

(4)

ਸ਼ੁਕਰੀਆ .....

ਏ ਹਵਾ ...!
ਹੁਣ ਤੇਰੇ ਤੇ ਵੀ ਕਿਵੇਂ ਕਰਾਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ

ਤੂੰ ਸਿਰਫ ਮਹਿਕ ਪਹੁੰਚਾਈ ਉਸ ਕੋਲ
ਮੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ  ਦੀ ਸਾਰੀ ਨਮੀ
ਰਾਹਿ ਵਿਚਕਾਰ ਹੀ ਸੋਖ ਲਈ ਤੂੰ
ਚੱਲ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ
ਇਹ ਏਹਸਾਨ ਕੀ ਘਟ ਹੈ
ਕਿ ਨਮੀ ਦੀ ਲੈ
'ਫ਼ੀਸ'
ਮਹਕ ਤਾਂ ਰੱਖੀ ਤੂੰ ਮਹ੍ਫ਼ੁਜ਼...!
ਏ ਹਵਾ ....
ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਤੇਰਾ ...!!
 
(5) 
 
ਸੌਦਾ ...
ਮੈਂ ਮਿਠਾਸ ਚੁਕਾਈ ਸੀ
ਤੱਦ ਜਾਕੇ ਮਿਲਿਆ ਸੀ ਮੈਂਨੂੰ
ਤੇਰਾ ਖਾਰਾਪਨ ....!
ਬਹੁਤ ਮਹਿੰਗਾ ਸੌਦਾ ਸੀ ਇਹ
ਮੈਂ ਪਿਆਰ ਦੇ ਕੇ ਪਾ ਸਕਿਆ ਸੀ ਤੈਨੂੰ
ਪਿਆਰ ਦੇ ਕੇ .....!
ਏ ਹੰਜੁਓ ,
ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੰਜ ਕਿਵੇਂ ਜਾਣ ਦਿਆਂ
ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਦਹਲੀਜ਼ ਛੱਡ .....
 
 
 ਮੂਲ  -ਜਿਤੇੰਦਰ 'ਜੌਹਰ '
ਆਈ ਆਰ -੧੩/੩, ਰੇਨੁਸਾਰ
ਸੋਨਭਦ੍ਰ (ਉੱਤਰ-ਪ੍ਰਦੇਸ਼) ੨੩੧੨੧੮
ਮੋਬ. ੯੧ ੯੪੫੦੩੨੦੪੭੨
ਇ ਮੇਲ  : jjauharpoet@gmail.com

ਹਿੰਦੀ ਤੋਂ ਅਨੁਵਾਦ)

ਅਨੁਵਾਦ -ਹਰਕੀਰਤ 'ਹੀਰ'
੧੮ ਇਸਟ ਲੇਨ , ਸੁੰਦਰਪੁਰ , ਹਾਉਸ ਨ. ੫
ਗੁਵਾਹਾਟੀ-੭੮੧੦੦੫
ਮੋ.੯੮੬੪੧੭੧੩੦੦
 

Sunday, October 14, 2012

इक शब्द की कहानी ....इमरोज़ ....(पंजाबी से अनुदित )

इक सपने में
इक खूबसूरत लड़की कह रही थी
कोई कहानी लिखूं
इक शब्द की,  इक ज़िंदा शब्द की ....
जागा तो देखा ...
इक अनलिखी कहानी सामने खड़ी थी
और इक शब्द खुशबू भी कागज़ पर लिखा पड़ा था ....
इक खामोश सुंदर लड़की रहती तो बहुत दूर है
पर उसके मनचाहे जवान को बिलकुल दूर नहीं लगती
जवान को वह सुंदर लड़की बहुत अच्छी  लगती है
वह लड़की भी मनचाहे जवान को उडीकती रहती है
इस उडीकती लड़की के लिए जवान कुछ भी कर सकता है
कागज़  भी बन सकता है , शब्द भी और खुद ही ले जाने वाला कबूतर भी
कबूतर बनकर सब फासले उड़कर वह लड़की की मुंडेर पर जा बैठता है
सूरज की पहली धूप   आकर बताती है सूरज का हाजर  होना
और जवान का हाजर  होना भी ....
उडीकती लड़की आकर कबूतर से अपना कागज़ ले लेती है
जब कागज पढ़ती है
लिखा हुआ शब्द खुशबू  सा हो जाता  है
ज़िंदा शब्द की महक से सुन्दर लड़की और सुंदर हो जाती है ...
यह इक शब्द की कहानी
अपने आप हर बार इक नए शब्द को ज़िंदा कर देती है
सुंदर लड़की कब से देखती आ रही है पता नहीं
मुहब्बत का यह भी एक रंग है
लिखे शब्द को पढ़ के ज़िंदा शब्द करते रहना
और अपने आप को भी और सुंदर देखते रहना ....

इमरोज़ .....

अनु . हरकीरत 'हीर